We vielen van onze stoel – voor zover een tijdschrift dat vermag – de redactie viel van haar stoel toen we hoorden dat ons de Vertaalduivel was toegekend. De duivel is namelijk (ik citeer)
‘bestemd voor een persoon of een instantie die in de gelegenheid is iets positiefs te doen voor de positie van literair vertalers of voor het aanzien van het vertalersvak, maar dat tot nu toe niet heeft gedaan.’
Dat was na 21 jaargangen en zo’n 1000 artikelen even slikken. Maar we klommen snel weer op onze stoel, die stevig op zijn poten staat, als het ware verankerd in wat we allemaal hebben neergezet, na een jaar van grote veranderingen.
Sinds enige tijd bestaat de Stichting Filter, die zowel het papieren tijdschrift als de website – Webfilter genaamd – en de Filter Vertaalprijs beheert. Webfilter is door de redactie – met dank aan LIRA – afgelopen jaar nieuw ontwikkeld, biedt iedere week een nieuwe tekst, brengt ieder jaar twee extra themanummers uit, staat boordevol vertaalwetenswaardigheden en leeft als nooit tevoren.
Sinds vorig jaar schenken tien uitgevers ons geld voor de Filter Vertaalprijs – het prijzengeld werd verhoogd van 1.000 naar 10.000 euro – en dat voelde voor ons als – ja – een prijs. Dat dat geld naar vertalers gaat, dat bijna alle LIRA-geld naar bijdragende vertalers en freelancers gaat, vindt de negenkoppige redactie, onder wie 6 vertalers, een goede zaak. Ja, dan is het misschien inderdaad beter de VertaalENGEL toe te kennen aan websites die vertalers NIET met geld belonen: wij willen wel zo Duivels zijn om vertalers te betalen voor het blootleggen van hun ziel.
Filter – in al zijn vormen – is er niet alleen voor de vertalers, maar ook voor de lezers, de aankomende vertalers die geplaagd worden door vertaalkriebels, de vertaalwetenschappers, voor al wie in literatuur geïnteresseerd is en het bonte debat over vertalen niet schuwt, in Vlaanderen, Nederland en daarbuiten. Voor Vlaamse vertaalwetenschappers kregen we het in 2014 voor elkaar dat hun bijdragen wetenschappelijk erkend werden; Filter-artikelen worden bovendien al heel lang geraadpleegd, door iedereen die op zoek is naar informatie, uit het digitale Filter-archief dat nog iedere maand wordt uitgebreid.
Hoe levendig en duivels gevarieerd Filter is, kan van meet af aan het best afgelezen worden aan wat wel het sleutelthema van Filter kan heten, en dat is: vertaalkritiek. Gemiddeld drie artikelen per nummer gaan daarover. Zo is het volgende nummer, het vertaaljaarnummer dat eind deze maand uitkomt, traditiegetrouw een en al vertaalkritiek. 'Een webtijdschrift voor vertaalkritiek?’ Lieve toehoorders, dat bestaat toch allang. Dat zijn wij, we kregen er zojuist de vertaalduivel voor toegezwaaid.
We zijn niet des duivels, maar juist ingenomen met deze Vertaalduivel – de plaagstoot geeft ons nieuwe energie, houdt ons scherp en dwingt ons helder en zinvol te blijven schrijven. Goed dat lezers opstaan en ons zeggen waar zij ons niet meer kunnen volgen. We rekenen er dus op dat u ons blijft volgen (ook Filter maakt moeilijke tijden door). Vandaar dat we graag deze (duivelse) boekenlegger verspreiden als oproep tot steun. Vindt u dat Filter de Vertaalduivel verdient? Word onze beschermheilige, neem een abonnement en oordeel zelf!