Naakt van Toussaint    34-36

Marijke Arijs

Humor is een ernstige zaak maar wordt in het literaire wereldje niet altijd serieus genomen. Ten onrechte, want licht en luchtig is vaak lastiger te vertalen dan zwaar op de hand. Ook jury’s van vertaalprijzen zijn soms in dat bedje ziek. Stiekem wordt niet de kundigheid van de vertaler, maar de gewichtigheid van de auteur bekroond.

Het was dan ook een goed idee van de Federatie Wallonië-Brussel om Marianne Kaas in de bloemetjes te zetten. Ze kreeg in 2014 de GrandPrix de la traductionlittéraire voor haar vertalingen van het werk van Jean-Philippe Toussaint. Sinds zijn debuut, nu dertig jaar geleden, wordt deze Brusselaar gedoodverfd als een vrolijke Frans, die nooit om een literaire guitenstreek verlegen zit, wat enigszins bezijden de waarheid is. Het misverstand ontstond precies dertig jaar geleden. Toen betrad de auteur de literaire arena met een curieus romandebuut, over de lotgevallen van een jongmens dat zich in zijn badkamer verschanst had. Uitgangspunt van De badkamer was een citaat van Pascal, dat door de verteller bijzonder letterlijk wordt opgevat: ‘Alle ellende in de wereld komt hieruit voort dat mensen niet rustig in een kamer kunnen blijven.’ Zijn schaarse belevenissen werden gerapporteerd op een relaxte toon, in de laconieke, minimalistische stijl die het handelsmerk van de schrijver zou worden. Het boek kreeg als motto de stelling van Pythagoras mee. Die wiskundige insteek moest de aandacht vestigen op de strakke, geometrische vorm, die toen al stukken belangrijker was dan de inhoud. De debutant werd prompt tot voorman gebombardeerd van een nieuwe stroming, die nouveau nouveau roman werd genoemd. Sindsdien is Toussaint het paradepaardje van Minuit, voorheen synoniem met de nouveau roman.

Lees verder in de papieren Filter