Er is nauwelijks een filosoof – laat staan filosofe – die al zo lang, zo intensief, zo breed in de belangstelling staat als Hannah Arendt (1906-1975). Met gemak laat ze de grote helden van de zestigers, Marx en Sartre, achter zich. Vakfilosofen buigen zich over haar werk, tijdsgeestduiders en columnisten citeren haar gretig, instituten worden naar haar genoemd (bijvoorbeeld het onlangs in Mechelen opgerichte instituut dat onderzoek verricht naar diversiteit, stedelijkheid en burgerschap), en, last but not least, haar werk wordt nu al vele jaren in een constant tempo in het Nederlands vertaald. In 2021 verschenen weer drie werken van haar in vertaling: haar filosofische magnum opus Het leven van de geest (The Life of the Mind), waarvan de eerste twee delen Denken (2012) en Willen (2014) al eerder verschenen waren, werd vervolledigd met het derde deel Oordelen. Haar grote studie over het antisemitisme werd vertaald (Antisemitisme), oorspronkelijk het eerste deel van The Origins of Totalitarianism, waarvan het derde deel, Totalitarisme, al in 2005 verschenen was. Ook haar eigenzinnige essay over Walter Benjamin (Walter Benjamin 1892-1940), waarin ze hem, naast alle bewondering die ze voor hem heeft, portretteert als iemand die vooral veel plannen ontwierp maar zelden iets tot een echt goed einde bracht, werd vorig jaar vertaald.
Hoe is die niet-aflatende belangstelling te verklaren? Op de eerste plaats wellicht door de ‘natuur’ van haar werk, dat door en door politiek van aard is. Veeleer dan de filosofie beschouwde ze de politieke theorie als haar vakgebied. Dat maakt haar werk aantrekkelijk omdat het lijkt aan te sluiten bij een grondtrek van onze tijd die zijn zelfbegrip graag in politieke termen uitdrukt en zijn problemen als politieke problemen of althans via politieke weg oplosbare problemen begrijpt. Maar Arendt zou wellicht, met de scepsis die haar eigen is, betwijfelen of onze tijd met zijn verharde, steeds extremer wordende en zichzelf cultiverende standpunten aan de ene en zijn terugtrekking in het private aan de andere kant nog wel aan de voorwaarden voldoet om in haar zin ‘aan politiek te doen’, dat wil zeggen de ruimte open te houden waarin een vriendschappelijk gesprek over dingen die ons aangaan mogelijk is.