Abstract: Inleiding bij dit Engelse nummer onder redactie van Theo Hermans, Cees Koster en Barbara de Lange.
Voor de derde achtereenvolgende maal presenteert Filter in haar septembernummer een special. Twee jaar geleden heette het in het ‘Redactioneel’ dat wij daarin aandacht zouden besteden aan ‘de vertaalrelatie tussen een land (of taalgebied) en Nederland vanuit het van Filter bekende pluriforme perspectief’. Met deze formule hadden wij deze keer heel wat problemen. Op het omslag leest u dat dit een ‘Engels nummer’ is. Dat zou dus de taal moeten zijn. Maar wat kunnen wij verstaan onder de term ‘Engelse taal’? Dat dat niet alleen de taal der Engelsen is, mag als een platitude worden beschouwd. Toch, zo blijkt uit het artikel over de vertaalstromen in de rubriek ‘Cijfers & Lijstjes’ is ‘het Engels’ een begrip waar in statistieken nog mee gewerkt wordt. Hoe veelvormig echter deze taal is blijkt wel uit de bijdrage over woordenboeken in de rubriek ‘Signalement’; de problemen die die ene taal kan opleveren voor de vertaler die voor Engelse en Amerikaanse uitgeverijen vertaalt, komen aan de orde in het gesprek waarvan de bijdrage aan de rubriek ‘Profiel’ het verslag vormt. In dit postmoderne, postkoloniale tijdperk is de diversiteit in de herkomst van de moedertaalsprekers van ‘het Engels’ een gegeven. Vergelijk met elkaar de Amerikaans-Indiase schrijver Vikram Chandra en de Brits-Indiase schrijver Salman Rushdie – allebei schrijven ze in het Engels. En dat Engels wordt dan weer in Nederlands vertaald (zie de bijdragen van Marijke Emeis en Aleid Fokkema). Een kenmerk van het Engels is echter ook dat het gebruik ervan niet voorbehouden is aan moedertaalsprekers – het Engels is van iedereen. Zo is het mogelijk dat een Nederlandse schrijver zijn eigen boek in het Engels vertaalt en daarmee nog succes heeft ook (zie de bijdrage van Anthony Paul over Bert Keizers Dancing with Mr. D.). Toch is er ook aandacht voor vertalingen uit het ouderwetse, traditionele canon-Engels, het Engels van Shelley en van Shakespeare. Al is Shakespeare, onlangs nog uitgeroepen tot ‘Persoon van Het Millenium’, natuurlijk ook van alle mensen.
Zo is het toch een ‘Engels nummer’ geworden. Een eclectisch nummer met kleine uitsnedes uit een onoverzienbaar groot geheel.