Inleiding
Beste deelnemer,
Allereerst hartelijk bedankt voor je aanmelding voor dit onderzoek naar de leeservaring van vertaalde literatuur. Bij dezen ontvang je het leesfragment (8 pagina’s) en een link naar de online vragenlijst. Het invullen hiervan duurt 20-30 minuten.
Door de vragenlijst in te vullen, geef je toestemming voor gebruik van je persoonlijke gegevens – door ons en uitsluitend voor de doeleinden van dit onderzoek. Bij eventuele publicatie van onze resultaten delen wij geen persoonlijke gegevens.
Instructie
Lees het fragment uit Meisje, vrouw, anders in de bijgesloten pdf alsof je dit thuis voor je plezier leest, en vul daarna de enquête in.
Veel plezier!
Lette en Tia
DEEL 1 – demografische gegevens
Wat is je genderidentiteit?
vrouw / man / non-binair / dat zeg ik liever niet
Wat is je leeftijd?
jonger dan 18 / 18-24 / 25-34 / 35-49 / 50-65 / ouder dan 65 / dat zeg ik liever niet
Wat is je opleidingsniveau?
basisschool / middelbare school / middelbaar beroepsonderwijs / hoger beroepsonderwijs / wetenschappelijk onderwijs / dat zeg ik liever niet
In welk land woon je?
Nederland / België / anders, nl. / dat zeg ik liever niet
Tot welke van onderstaande groepen behoor je? (je kunt meerdere antwoorden selecteren)
vertaler / schrijver / taaldocent / taalstudent / ik lees voor mijn plezier / anders, nl. / dat zeg ik liever niet
Wat is je moedertaal? (je kunt meerdere antwoorden selecteren)
Nederlands / Engels / anders, nl. / dat zeg ik liever niet
Hoe vaak lees je romans?
nooit / bijna nooit / eens per drie maanden / eens per maand / een of twee keer per week / elke dag
In welke taal lees je het vaakst?
Nederlands / Engels / anders, nl.
Zijn er mensen in je directe omgeving die behoren tot de groep LGBTQ+?
ja / nee / weet ik niet / dat zeg ik liever niet
[hier kun je je antwoord toelichten]
DEEL 2 – versie/eventuele voorkennis
Welke versie van het fragment heb je gelezen?
versie D / versie H
Heb je de roman al (in zijn geheel) gelezen?
ja, in het Engels / ja, in de Nederlandse vertaling / ja, in vertaling naar een andere taal / nee, maar het stond al op mijn leeslijst / nee, maar dat wil ik na het lezen van dit fragment wel gaan doen / nee, en dat ben ik ook niet van plan
Kies bij elke stelling het antwoord dat het beste past bij de tekst die je net hebt gelezen.
[thema 1]
-Morgan bezoekt in het fragment een toneelstuk en de afterparty (1), staat aan de oever van de Theems en ziet Yazz (2), waarna ze terugdenkt aan een lezing in Norfolk (3). In die volgorde.
1 helemaal mee oneens / 2 mee oneens / 3 dat weet ik niet / 4 mee eens / 5 helemaal mee eens
[thema 2]
-Morgan wil liever Megan genoemd worden.
-Morgan heeft een relatie met Bibi.
-GG heeft een relatie met Bibi.
-Morgan is familie van GG.
-GG is dol op Bibi.
-Morgan heeft een relatie met Yazz.
-Morgan geeft regelmatig lezingen.
-Bibi werkt in een café.
[thema 3]
-Morgan voelt zich niet op hun gemak (1), wordt opgevrolijkt (2), is enthousiast (3) en krijgt dan heimwee (4)). In die volgorde.
DEEL 3 – vragen gebaseerd op Guerberof en Toral (2020) en Busselle en Bilandzic (2009)
Geef bij elke stelling aan in hoeverre je het ermee eens bent; kies het antwoord dat het beste bij jouw leeservaring past.
narrative understanding
-Ik kon het fragment op alle momenten goed volgen.
-Ik begrijp de hoofdpersoon goed.
-Ik kon de rode draad van het verhaal goed volgen.
attentional focus
-Ik merkte dat ik makkelijk afgeleid raakte tijdens het lezen.
-Ik dacht steeds aan andere dingen terwijl ik aan het lezen was.
-Ik vond het moeilijk om mijn hoofd bij het fragment te houden.
narrative presence
-Tijdens het lezen ging ik helemaal op in de wereld van het verhaal.
-Toen ik klaar was met lezen, was deze wereld ineens weer helemaal verdwenen.
-Tijdens het lezen voelde ik me soms zo betrokken bij het verhaal dat ik vergat waar ik was.
emotional engagement
-Toen Morgan zich in het fragment ongemakkelijk voelde, voelde ik dat ook.
-Het verhaal raakte me.
-Ik voelde me verbonden met een of meerdere personages in het fragment.
-Ik vond het jammer toen ik klaar was met lezen.
[Licht je antwoorden toe]
DEEL 4 – tekstspecifieke vragen
Ik vond het een plezierig fragment om te lezen.
Ik heb het fragment ervaren als stilistisch mooi. (bij oneens: kun je uitleggen waarom en/of voorbeelden geven)
Ik heb het fragment ervaren als soepel. (bij oneens: kun je uitleggen waarom en/of voorbeelden geven)
Ik heb het fragment ervaren als vlot. (bij oneens: kun je uitleggen waarom en/of voorbeelden geven)
Ik heb het fragment ervaren als grammaticaal juist. (bij oneens: kun je uitleggen waarom en/of voorbeelden geven)
Ik heb het fragment ervaren als stilistisch lelijk. (bij eens: kun je uitleggen waarom)
Ik heb het fragment ervaren als stroef. (bij eens: kun je uitleggen waarom)
Ik heb het fragment ervaren als traag. (bij eens: kun je uitleggen waarom)
Ik heb het fragment ervaren als ongrammaticaal. (bij eens: kun je uitleggen waarom)
Ik voelde me verbonden met Morgan.
Ik heb de hoofdpersoon ervaren als mannelijk.
Ik heb de hoofdpersoon ervaren als vrouwelijk.
Hoe heb je het non-binaire persoonlijke voornaamwoord (die/hun of hen/hun) ervaren? (open)
Weet je een alternatief persoonlijk voornaamwoord om non-binaire personen aan te duiden? (open)
DEEL 5 – afsluiting
Heb je nog vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze vragenlijst en/of het gelezen fragment? Die kun je hier kwijt:
Zoals je ongetwijfeld uit de vragenlijst hebt begrepen, zijn wij vooral benieuwd naar de leeservaring bij het gebruik van non-binaire voornaamwoorden. In de gepubliceerde vertaling heeft Lette gekozen voor ‘hen/hun’, de variant die bij een verkiezing van het Transgender Netwerk Nederland als winnaar uit de bus kwam. ‘Die/hun’ was de runner-up in deze verkiezing. Beide varianten lijken in het Nederlands nog onwennig en niet goed geïntegreerd – een groot contrast met het Engelse singular they. Wij onderzoeken hoe lezers deze twee varianten ervaren met verschillende versies van het fragment. Versie H is een fragment uit de gepubliceerde versie, in Versie D is ‘die/hun’ gebruikt. De ene helft van onze respondenten heeft de versie H onder ogen gekregen, de andere helft versie D.
Met onze resultaten hopen we niet alleen inzicht te krijgen in leesvoorkeuren, maar ook een lans te breken voor eenduidiger gebruik van non-binaire voornaamwoorden in (vertaalde) literatuur. Ook willen we met dit project de aandacht vestigen op inclusief taalgebruik in bredere zin.
[…]
Rest ons je hartelijk te bedanken voor je deelname!
Lette en Tia