De Index Translationum toont een werkelijkheid die nogal haaks staat op de literaire canon in het vigerende vertaal- en literatuuronderzoek. De top 10 van de meest vertaalde auteurs volgens die Index telt (naast Shakespeare en Lenin) alleen auteurs van genrefictie – horrorfictie, misdaadromans, avonturenverhalen, sprookjes, fantasy. Twee van hen zijn actief als schrijvers van popular romance novels, populaire liefdesromans: Barbara Cartland (‘the Queen of Romance’) en Danielle Steel. Geen Annie Ernaux of Michel Houellebecq, geen Virginia Woolf of Marcel Proust.
Populaire liefdesfictie circuleert dus transnationaal en wordt ook druk vertaald, maar vormt slechts zelden het onderwerp van vertaalonderzoek. Zou de combinatie van commercieel succes en vrouwelijk imago daar iets mee te maken hebben? In weinig andere literaire genres zijn zoveel vrouwen actief als in de popular romance novel. Vrouwen vormen zowel de grootste groep lezers als de grootste groep auteurs van het genre (Teo 2012: 19). In hun meest traditionele vorm vertellen de romans het verhaal van een vrouwelijke protagonist die verliefd wordt op een man en hem pas na de nodige obstakels kan strikken, al breekt een steeds groter aandeel van de boeken met die genretraditie van een ‘straight cis-woman-centered form’ (Kamblé et al. 2021: 5).
Met deze bijdrage wil ik het onderzoek naar vertaalde populaire (liefdes)fictie in de Lage Landen een impuls geven. Aan de hand van bestaand onderzoek (dat voornamelijk uit de Engelstalige wereld komt) en een beknopte analyse van een Nederlandse vertaling van een Engelse liefdesroman wil ik een fundament leggen voor toekomstig onderzoek. Ik probeer aan te tonen hoe het populair-literaire universum van de liefdesroman niet zomaar homogeen en formulair is (zoals vaak over genrefictie wordt gedacht) maar juist een grote variatie vertoont, vaak dankzij verschillende vormen van vertaling.