Naast vele vertalingen, heeft u ook zelf verschillende prentenboeken geschreven. Kunt u iets vertellen over wat u zo leuk vindt aan de combinatie beeld en tekst?
Het mooie van een prentenboek is dat tekst en beeld samen het verhaal vertellen. Er is weinig ruimte voor tekst. Dat dwingt mij (als ik een eigen prentenboektekst schrijf) om op zoek te gaan naar de essentie van wat ik wil vertellen. Elk woord, elke zin, elke witregel doet ertoe. Daarnaast wil ik illustrator ruimte geven om eigen elementen toe te voegen en mij daarmee te verrassen. Dat is een uitdagend en spannend proces.
Wat was het leukste aan het vertalen van de Ukkie-reeks?
Een op rijm geschreven tekst vertalen is voor mij echt een uitdaging. Mijn vertaling moet zowel het verhaal als de vorm waarin het is geschreven rechtdoen. Dat betekent dat ik niet naar de letter, maar naar de geest moet vertalen. Dat laatste geeft mij, binnen de alle beperkingen die er ook zijn, veel ruimte. Vertalen op rijm is puzzelen met woorden, en ik houd erg van puzzelen.
Ik kende Kate Hindley al, o.a. van haar illustraties in een van mijn favoriete prentenboeken: Hoe je een wollige mammoet moet wassen. Lu Fraser kende ik nog niet, maar ik vond de combinatie van haar verhalen met de tekeningen van Kate fantastisch.
Ukkie en kleine Pukkie is een ritmisch en rijmend verhaal. Hoe pakt u zo’n vertaling aan?
Het eerste wat ik doe is op zoek gaan naar een paar mooie, ritmische beginzinnen.
Het verhaal mooi laten eindigen was in dit geval ook een kunst: met respect voor de oorspronkelijke tekst, maar zonder de moraal al te vet aan te zetten.
De eerste versie laat ik verschillende keren door de computer voorlezen. Op die manier hoor ik waar klank en ritme nog haperen.
Dan komt de uitgever met op- en aanmerkingen. Soms inhoudelijk, soms praktisch, bv. als de Nederlandse tekst langer is geworden dan de Engelse en niet in de illustratie blijkt te passen. Die verwerk ik, en als de tekst is gezet door de vormgever wil ik altijd nog de opgemaakte proef zien. De combinatie van tekst en beeld vraagt soms nog om veranderingen: een extra witregel, een woord of een zin van de linker- naar de naar de rechterpagina, een strofe van 4 regels anders afbreken enz.
Bette Westera is genomineerd voor de FVP voor kinder- en jeugdboeken 2024 met haar vertaling Ukkie en kleine Pukkie van Lu Fraser met illustraties van Kate Hindley (Querido Kind). Alle interviews met de genomineerde vertalers worden verzameld op de website van het ILFU (Internationaal Literatuur Festival Utrecht). De prijzen worden uitgereikt tijdens het ILFU-festival, op 1 oktober.