In het voorjaar van 2022 verscheen van de Italiaanse schrijver en journalist Roberto Saviano Solo è il coraggio, een roman over het leven en werk van Giovanni Falcone, de beroemdste maffiabestrijder van Italië. Vervolgens zag in juli 2023 De eenzaamheid van moed het licht, de vertaling van Wilfred Ploeg en Anne Tilleman. De Siciliaanse rechter-commissaris Falcone (in de vertaling consequent aangeduid met onderzoeksrechter) was werkzaam in Palermo en Rome, grofweg tussen de jaren zeventig en negentig van de vorige eeuw. Hij werd door de Cosa Nostra in 1992 in zijn auto opgeblazen, tezamen met zijn vrouw, zijn chauffeur en de drie beveiligers in de volgauto. Saviano baseert zijn verhaal op een Himalaya aan officiële documentatie, niet alleen over de zaken waarmee zijn hoofdpersoon zich bezighield, maar ook over de aanslag. Daardoor is zijn verhaal zó gedetailleerd, plastisch en ‘waargebeurd’ dat ik als lezer geen seconde dacht: o ja, fictie. Wél vroeg ik me geregeld af wat een vertaler hiervan zou maken, voornamelijk vanwege het veelvuldige, gezien Falcone’s werkzaamheden niet echt opzienbarende, gebruik van juridische (vak)taal.
In de NRC van 4 augustus 2023 was een hele pagina gewijd aan Saviano’s boek maar zonder vermelding van de naam van de vertalers. Vier dagen later plaatste de krant een ingezonden brief van Wilfred Ploeg en Anne Tilleman, met uitleg over de gang van zaken bij de vertaling. Omdat ik Ploeg vaag kende, maar van zijn vertaalpartner nog nooit had gehoord, besloot ik te doen wat de NRC had nagelaten: de vertaling beoordelen. De eerste negen pagina’s konden worden gedownload en zo kon ik bron- en doeltekst met elkaar vergelijken. Gealarmeerd door het resultaat heb ik vervolgens De eenzaamheid van moed gekocht. Van vier hoofdstukken heb ik beide teksten gelezen, van de overige alleen de brontekst. Vervolgens noteerde ik zaken die mij lastig te vertalen leken, gevolgd door controle van het Nederlands. Ik had eerder al een mail op poten aan de uitgever en de heer Ploeg gestuurd. Mijn lijst aanmerkingen heb ik later aan de uitgever gemaild, de vertalers stelden er geen prijs op.