Gedeterritorialiseerd noemt Ilse Logie de taal van Roberto Bolaño, een schrijver wiens werk pas na zijn dood de wereld over gaat, in alle talen, naar alle windstreken. Zoiets gebeurde ooit ook met Camus, maar in het geval van L'Etranger stokte het vertaalproces, althans bij ons. Was die vertaling definitief, kan het over of anders? Stella Linn buigt zich daartoe over Lorca. Voor het overige blijven we in Europa, waar de situatie voor literair vertalen in Rusland en Engeland wordt doorgelicht en teruggeblikt wordt naar de negentiende eeuw, toen Conscience gedeterritorialiseerd werd en gerekend werd tot de internationale vermaerdheden.
