Jaarlijks worden zo’n tien Nederlandse en Vlaamse boeken in een Tsjechische vertaling uitgegeven. Een respectabel aantal, veel zelfs, zeker als je het afzet tegen het aantal boeken dat vanuit het Tsjechisch in het Nederlands wordt vertaald: drie à vier per jaar. Voor een groot deel is dit succes te danken aan het uitstekende werk van het Nederlands Letterenfonds (nlf), maar het zijn ook de vertalers die er met hun lobby voor zorgen dat Tsjechische uitgevers blijvend boeken van Nederlandse en Vlaamse auteurs uitgeven. Overigens zijn de boeken zelden commercieel succesvol, slechts in een enkel geval, zoals bij De donkere kamer van Damocles van W.F. Hermans, komt het tot een tweede druk. Het overgrote deel van de vertaalde titels eindigt in de ramsj. De vertalingen beperken zich voorts niet tot literaire romans; er verschijnen ook graphic novels, kinderliteratuur en non-fictie boeken.
De laatste jaren hebben zich in Tsjechië diverse nieuwe, ambitieuze vertalers aangediend die tezamen met de oudgedienden een fors arsenaal vormen waaruit uitgevers kunnen putten. Het is niet raar om te veronderstellen dat met zo veel vertalers voorhanden, die in zekere zin toch elkaars concurrenten zijn, de kwaliteit van de vertalingen goed is. Of in ieder geval beter dan in het verleden, zoals in 2009, toen ik me in het vertalersnummer van Tirade kritisch heb uitgelaten over enkele ronduit slechte Tsjechische vertalingen van Nederlandse romans. In de aanloop naar het geslaagde literaire programma ‘Over liefde en de Lage Landen’ in januari 2015 te Praag – onder auspiciën van het nlf presenteerden negen Nederlandse en Vlaamse auteurs hun werk aan het Tsjechische publiek – kreeg ik twee nieuwe vertalingen onder ogen: Dorst van Esther Gerritsen in de vertaling van Adéla Elbel, een van die nieuwe vertaalsters, en Bonita Avenue van Peter Buwalda in de vertaling van Jana Pellarová, inmiddels een oude rot in het vak.
(In reactie op deze vertaalkritiek stuurden de betreffende vertaalsters en hun mentor een ingezonden brief die onder de titel ‘Polemiek: vertalen als soundtrack’ gepubliceerd is in de rubriek Actueel op Webfilter. Lees ook het weerwoord hierop van Edgar de Bruin waarin hij zijn kritiek toelicht.)